Zondag 13 januari is de Werelddag van de Migranten en Vluchtelingen. De dag is in 1914 in het leven geroepen door de Katholieke Kerk. Vanwege de discussie rondom het kinderpardon leek het ons goed om hier aandacht aan te geven.

Johan de Wit schreef de volgende column.

Pardon!

Op 5 december 2018 heeft de Raad van Kerken een brief aan minister-president Rutte en staatssecretaris Harbers gestuurd over de toepassing van het kinderpardon. De volledige tekst van de brief is te vinden op de website van de Raad.

Volgens het kinderpardon kunnen kinderen van asielzoekers die hier langer dan vijf jaar zijn en geworteld zijn in onze Nederlandse cultuur, niet worden uitgezet naar het land van herkomst.

Nederland zet toch veel van deze kinderen uit, en handelt daarmee in strijd met het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties, waarin is bepaald dat het belang van het kind altijd voorop moet staan en kinderen recht hebben op een thuis en een band met hun ouders. In flagrante strijd daarmee worden kinderen voor het ochtendgloren uit hun huis gesleept, in een cel vastgehouden en door de politie op het vliegtuig naar het land van herkomst gezet.

Dit is volgens de IND (Immigratie- en Naturalisatie Dienst) mogelijk op grond van het meewerk-criterium, dat in de brief van de Raad wordt genoemd. Het meewerk-criterium wil zoveel zeggen dat, als de ouders van het kind niet hebben meegewerkt aan de vrijwillige terugkeer naar het land waaruit ze zijn gevlucht, zij geen beroep op het kinderpardon kunnen doen. Alleen als de ouders kunnen aantonen dat ze pogingen hebben gedaan om ons land te verlaten, kan er een beroep op het kinderpardon worden gedaan.

De Raad constateert in de brief terecht dat het meewerk-criterium onlogisch en inconsistent is en de toepassing van het kinderpardon tot een illusie maakt. Het is ook een idiote en onrechtvaardige regeling. Typisch een verzinsel van een bureaucraat die zwelgt van vreugde als hij een reden heeft gevonden om “nee” te kunnen zeggen. Als je een dergelijk criterium op bij voorbeeld subsidieverlening zou loslaten, dan zou dat betekenen dat je alleen subsidie kan krijgen als je eerst hebt aangetoond dat je eigenlijk geen subsidie wilde!

Pardon, dames en heren hoge ambtsdragers en volksvertegenwoordigers, maar was het niet zo dat er een kinderpardon zou komen dat ruimhartig zou worden toegepast? Hoeveel volgzaamheid verwacht u eigenlijk van ons als u iedere afspraak zelf met voeten treedt?

Johan de Wit

Meer blogs …

De madonna del mare nostrum gaf mij eigenlijk het idee. De madonna del mare nostrum is een hedendaags schilderij van Hansa (Versteegh). Het laat een moeder met een kind zien, in folie tegen de onderkoeling, vluchtelingen net uit het water. Het schilderij staat nu in de Bethelkerk in Den Haag. De kerk waar nu al weken een dienst gaande is ter bescherming van een Armeense familie met drie kinderen en voor een beter kinderpardon.

De figuren op het schilderij, moeder en kind, kijken je aan, een traditioneel Maria met kind beeld. Het schilderij raakte me, het zegt iets over nu, over deze wereld en doet een beroep op mijn betrokkenheid. Zo moeten generaties vrouwen Maria gezien hebben, Maria ongetrouwde vrouw met haar bijzondere kind. Zij sprak tot vrouwen in hun dagelijkse leven over een dak boven hun hoofd en dagelijks eten en drinken, maar ook over relatie- en opvoedingsproblemen. Zij bood hulp. Ik weet niet wat de madonna del mare nostrum doet, maar zij maakt je wel onrustig.

Toen dacht ik aan de beeldengroepen van de kerststal die in vele huizen en kerken staan. Generaties zijn opgegroeid met het ritueel van het voorzichtig opbouwen van de stal in de adventsmaanden. Het hoogtepunt is voor veel kinderen het plaatsen van het kindje in de kribbe op kerstnacht. Wat doet het ons, is er meer dan nostalgie? Kun je het oude beeld van de heilige familie opnieuw invullen? Helpt het spelen met de beelden ons bij zingeving en het nadenken over onze waarden?

In onze gereformeerde traditie hadden we geen kerststal. Later kreeg ik er een van mijn katholieke collega, een wit gipsen model. Ik heb het echt geprobeerd, maar het werd niets tussen ons. Wel heb ik iets gekregen met een kleine blikken uitklapbaar kerststalletje uit Latijns-Amerika. Het heeft iets eenvoudigs, iets liefs, het vanzelfsprekende is er af.

We hebben nieuwe rituelen en symbolen nodig om jonge mensen te ondersteunen in hun leven en over zingeving te kunnen spreken. Misschien ook wel om te kunnen troosten en bemoedigen. Kun je het kerststalletjes dan ook scherp eigentijds invullen? Met iets dat raakt en van nu is? Misschien is het allang gedaan, maar ik waag hier toch een poging anno 2018.

Het lijkt een zielig groepje:
Jezus is een gehandicapte wees, broodmager en verwaarloosd, afkomstig uit een Oost-Europees land. Maria is een tienermoeder, en Jozef is oud en heeft een burn-out. De herders zijn textielwerksters die in verborgen ateliers zwaar onderbetaald werken. De koningen zijn uit hun land verdreven politici die ooit veel macht hadden. De os is net bevrijd uit het slachthuis en de ezel heeft duidelijk sporen van mishandeling.

Een eigentijds tafereeltje. Hoe verzin je het bij elkaar? Bij het traditionele set zou je dezelfde vraag kunnen stellen, hoe is het bij elkaar verzonnen? Hoe kan zo’n nieuw beeld hoop geven? Het geeft hoop en erkenning, omdat het in een traditionele setting staat, omdat het verwijst naar het verhaal van licht in de duisternis van de God, waarvan mensen vertellen dat hij mens is geworden. Of zoals de oosterse kerken geloven, een god die de hele schepping veranderde door er zelf deel van uit te gaan maken.

Een nieuw beeld heeft zijn kracht door het oude verhaal. De belofte van de oude kerststal straalt er doorheen. Dit zijn de mensen aan wie grote dingen gaan gebeuren. Dit zijn mensen in duisternis die een groot licht gaan zien.

Misschien lijkt het wel een beetje op de Passion die nu elk jaar wordt opgevoerd en uitgezonden door de EO. Deze kerststal anno 2018 hoeft niks te zeggen en niks te zingen, ze kijken je alleen maar aan. Een bewijs van de actualiteit van het kerstverhaal, als we maar durven spelen. Het spel kan onze werkelijkheid met een andere werkelijkheid verbinden zoals Christa Anbeek schrijft. Het spel van kerst spelen we elk jaar opnieuw, in een steeds veranderende wereld. Het blijft een verhaal van hoop en liefde.

Mooie hoopvolle dagen

Wies Houweling

Meer blogs ..

De man die op die maandagmorgen de spreekkamer binnenkwam, maakte een geagiteerde indruk. Ik gaf hem een hand en bood hem aan te gaan zitten. Voordat hij goed en wel zat barstte hij al los:
“Er is gisteren over mijn vrouw gepreekt,” bracht hij uit. “Niet te geloven.” Op de groene kaart zag ik dat Johanna hem als nieuwe patiënt had ingeschreven.
“Een vrouw die op zondag in een korte broek was gesignaleerd. Die nog maar net in onze gemeente was komen wonen. Dat zei de dominee van de kansel af tegen de volle kerk.” De man begon te transpireren.
“Waar zijn wij in terecht gekomen, dokter? Ze hebben dus ook nog gespioneerd!”
Het duurde even voordat hij gekalmeerd was en met een recept voor wat valiumtabletjes het pand verliet.

Aan dit voorval moest ik opeens denken toen er op een gezelligheidsbijeenkomst een discussie ontstond over de integratie van mensen met een migratie achtergrond. Volgens sommigen moest je de nieuwkomers alle ruimte geven, hun taal laten behouden en hun geloof laten belijden, kortom hun cultuur accepteren en daar voor de volle honderd procent in meegaan. Anderen vonden dit te ver gaan. Als wij gaan emigreren moeten we de taal van het land leren en ons voegen naar de cultuur daar, ook al zijn wij dan net zo goed mensen met een migratie achtergrond. En een christelijke kerk bouwen in bijvoorbeeld een Arabisch land?

Het echtpaar had de do’s en dont’s van het dorp en hun kerkgemeenschap niet goed ingeschat en werd hardhandig teruggefloten. Toen hun buurman in de nieuwbouw straat op zondag het gras in zijn voortuintje inzaaide en van een in het zwart geklede passant te horen kreeg dat dat gras niet op zou komen omdat het zondag was, werd hen maar al te zeer duidelijk dat men in mijn dorp de zondag heiligde. Zij voegden zich daarnaar en werden prima burgers.

Soms wordt er gedaan alsof het bewaken van de eigen cultuur een teken van grove intolerantie is. Maar gastvrijheid en tolerantie zijn twee verschillende zaken. Als mensen met een migratie achtergrond door hun gedrag hun culturele activiteiten aan de autochtone bevolking opdringen dan maken zij misbruik van de gastvrijheid. Willen zij getolereerd worden dan dient dit misbruik achterwege te blijven. De liefde kan niet van één kant komen en zoals overal waar mensen samenleven geldt: het is geven en nemen, zelfs in een vrijzinnige geloofsgemeenschap.

Wouter Blokhuis

Meer blogs

De reclame van Nutella laat mensen zien die ’s morgens bij het opstaan en de deur uitgaan en haast hebben. Vroeger was Nutella alleen gezond op brood voor kinderen, nu krijgen we de boodschap mee dat het product tijd bespaart. Het is echt niet gezond en bespaart ook geen tijd. Het geeft wel een verschuiving te zien in wat belangrijk is in de Nederlandse samenleving, van gezondheid als groot goed verschuift het naar tijd. Tijd is een groot goed in de huidige samenleving.

Marli Huijer schrijft in haar boek ‘Discipline, overleven in overvloed’: ‘Tijd hebben we nooit genoeg. Hoeveel we er ook van hebben, meer is altijd welkom. Die onverzadigbare behoefte verklaart waarom we altijd tijdgebrek hebben, houden, zelfs als we steeds meer tijd weten te winnen.’ Veel tijd wonnen we in ons leven door de uitvindingen van wasmachines, kopieermachines, mobiele telefoons e.d. Heel veel apparatuur bespaart ons tijd, veel meer dan een boterhamspread ooit kan waarmaken.

We hebben bijna nooit tijd genoeg. Is voor veel mensen geluk niet een dorpje waar de tijd heeft stil gestaan? Waar tijd genoeg is? Niemand wil terug naar, met de hand de was doen en in de rij staan voor een telefooncel. Dat is nostalgie in een roze wolk. Dit zijn technische versnellingen, maar ook veel processen in het maatschappelijk leven versnellen. Het gaat allemaal veel te snel in ons leven. Toch is een uur is nog steeds een uur en een dag een dag, zwangerschappen en verkoudheden duren nog steeds even lang, maar wij hebben gebrek aan tijd.

Af en toe realiseer ik me dat ik vroeger smeet met tijd. Ik naaide en breide mijn eigen kleren, dat kostte uren en dagen. Mijn eigen tijd ging daarin zitten, maar dat kon. Het was ook mijn geluk. Graag zou ik zoals toen veel meer tijd te besteden hebben. Zo kijk ik terug, en zou best meer tijd willen, maar Ik houd me staande in deze snelle wereld.

Voor andere mensen is het een veel groter punt in hun leven. Mensen die zorg nodig hebben. Kortere wachtlijsten in de zorg klonk het jarenlang en nu nog in de politiek. Inderdaad is de wachtlijst voor behandeling bij de diagnose kanker gedaald. Het gaat allemaal veel sneller. Dat is nodig, mensen kunnen veel minder wachten. Daar is aan gewerkt en daar zijn de resultaten van te voelen. Dat is voor zieke mensen een groot goed.

Daarom snap ik dus helemaal niet waarom er nog steeds wachtlijsten bij de kinderbescherming en de IND zijn. De zwaksten in de samenleving kunnen we wel laten wachten? Er zijn vast nog veel meer wachtlijsten die niet kunnen, maar deze twee wachtlijsten kruisten mijn pad deze week.

Bij de vreselijke situatie over asielzoekers en verblijfsvergunningen, hoe je er ook over na denkt. Waarom moet het zo lang duren? Ja, de verhalen moeten goed gecontroleerd worden en ‘ ze’ vertellen vaak niet de waarheid. Over deze kant wil ik het nu niet hebben. Natuurlijk moet er goed gecontroleerd worden, maar waarom stel je dan niet extra mensen aan die de aanvragen behandelen? Als je heel pijnlijke situaties wilt voorkomen, zoals afgelopen weken met volkomen ingeburgerde kinderen die teruggestuurd moeten worden. Waarom zorg je dan niet dat iedereen zo snel mogelijk weet waar hij of zij aan toe is? Daar hebben ook asielzoekers recht op. In onzekerheid wachten is heel verschrikkelijk wachten.

Hoezo maatschappelijke versnelling in het vluchtelingenbeleid? Hoeveel maanden moet je wachten voor de eerste verblijfsvergunning en dan mag je pas na vijf jaar verblijfsvergunning in Nederland een inburgeringsexamen doen? Kan dat niet sneller, kunnen er daar niet meer mensen bij komen en aan gaan werken, zodat het hele proces sneller verloopt en er minder mensen in angst hoeven te wachten? Versnelling in de verzorging van kankerpatiënten prima, maar vergeet het wachten van de zwaksten niet.

Onderzoek en politiek worden vaak bepaald door mensen die goed voor zichzelf kunnen zorgen. Een voorbeeld waarmee ik dit vaak illustreer is dat als bij onderzoek naar borstkanker van vrouwen het mammografie apparaat voor mannelijke geslachtsonderdelen zou worden gebruikt, en deze net zo geplet zouden worden als borsten, er al lang een ander apparaat was uitgevonden.

Alles wat aandacht krijgt groeit. Alles wat wij het meeste aandacht geven groeit meer. Een samenleving kun je toetsten aan hoe er met de zwaksten wordt om gegaan. In de Nederlandse samenleving is tijd belangrijk, daarom moeten vluchtelingen en kinderen wachten.

Wies Houweling
algemeen secretaris

Met toestemming overgenomen van De Linker Wang.

Meer blogs

‘Ik ben er uit getrapt. De toegang tot de instelling is me ontzegd.’ Verslagen deed de vrijwilligster verslag van het onderhoud met de manager. Zeven en een halfjaar was ze vrijwilligster in een verzorgings-verpleeghuis. De managers ontsloegen de activiteiten begeleidster die de vrijwilligers aanstuurde en die er twintig jaar gewerkt had om onduidelijke redenen. Een jongere activiteiten begeleidster werd aan gesteld. Een te forse vrouw, te opzichtig gekleed met een te harde stem. Tot overmaat van ramp benaderde zij de bewoners als honden: ‘Zit, zit en blijf zitten’ brulde zij een dementerende toe. De vrijwilligster kon het niet meer aanzien en zei er wat van. Iets over respect. Toen hielp de vrijwilligster een bewoonster uit een wrakke rolstoel waar zij al de hele dag in zat. Dat kon helemaal niet, brulde de activiteiten begeleidster.

Van de drie managers vertrokken er twee. Een interim manager moest de ontstane puinhoop opruimen. Een klein schriel mannetje. Ervaring in de zorg had hij nauwelijks, maar dat geeft toch niet? Kleine schriele mannetjes vallen nog wel eens op grote voluptueuze vrouwen en de activiteiten begeleidster vond een troostende schouder (niet te groot) om op uit te huilen. De vrijwilligster moest maar weg. De manager riep de vrijwilligster op het matje, de activiteiten begeleidster zat er triomfantelijk bij, hij wierp de vrijwilligster een aantal andere (verzonnen) zaken voor de voeten, zei dat hij zijn personeel moest beschermen (over bewoners sprak hij niet) en de vrijwilligster werd eruit getrapt. Een waardevolle vrouw met verpleegkundige opleiding, toen nog A en B, vele jaren in de ouderenzorg werkzaam geweest, die een uitstekende band met de bewoners had, nooit haar vrijwilligersplichten had verzuimd, nooit iemand schade had berokkend, kon vertrekken. Zij was een bedreiging voor de activiteiten begeleidster.

U, beste lezer en ik, wij lopen het risico ooit in een zorginstelling te belanden. Het systeem van zorginstellingen houdt in dat slecht opgeleid personeel wordt aangestuurd door lieden die van zorg geen benul hebben, en de kwetsbare mens behandelen als een potje pindakaas. Het zal niet overal zo zijn maar het beeld dat door een televisieprogramma werd geschapen waarbij BN-ers lachend, kussend en aaiend in het decor van een verpleeghuis over het scherm huppelden is pure misleiding. Wij dienen in onze levensbeschouwing het besef op te nemen dat ook wij oud en hulpbehoevend kunnen worden. En wij willen toch ook met respect behandeld worden? Laten we beginnen er voor te zorgen dat wij onze kwetsbare medemens met respect behandelen.

Wouter Blokhuis

Meer blogs